UWAGA
- Na końcu artykułu znajdują się informacje o zarządcy cmentarza.
- Poszukujemy wszelkich informacji o tym cmentarzu, które prosimy przesyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
LOKALIZACJA
Cmentarz znajduje się przy ul. Miodowej.
HISTORIA
Cmentarz założony w 1800r. na gruncie zakupionym przez gminę żydowską od zakonu augustianów. W 1836r. teren został powiększony o dalszy fragment zakupiony od zakonników.
POCHOWANI
Najstarszy nagrobek pochodzi z 1809r. a liczba grobów sięga 10 000. Mają one w większości formę tradycyjnych stel, z inskrypcjami w języku hebrajskim. W połowie XIX w. pojawiły się niemiecko- i polskojęzyczne epitafia nagrobne, co było ciekawym przejawem zmian zachodzących wśród Żydów krakowskich.
Już w okresie międzywojennym zabrakło tu miejsca na pochówki. Dlatego w 1926 r. gmina zakupiła grunt na terenie wsi Wola Duchacka pod Krakowem, z przeznaczeniem pod kolejny cmentarz.
W latach 1902–1903 przy cmentarzu zbudowano nowy dom przedpogrzebowy, który stanął na miejscu poprzedniego niespełniającego norm sanitarnych. Nowy został zbudowany z cegły, na planie prostokąta. Składał się z hali z przedsionkiem, sali modlitw, pomieszczenia do rytualnej ablucji zwłok, dwóch kostnic, oraz z sali do przeprowadzania sekcji zwłok, kancelarii, stróżówki, mieszkania dozorcy i wozowni.
Podczas I wojny światowej w obrębie cmentarza utworzono cmentarz wojskowy numer 387, na którym pochowano 148 żołnierzy żydowskich.
W czasie okupacji niemieckiej cmentarz został zniszczony. Część nagrobków wykorzystano do prac budowlanych w obozie pracy przymusowej w Płaszowie, a inne sprzedano właścicielom zakładów kamieniarskich. W 1941 r. Stadthauptmann Rudolf Pavlu zakazał chowania tu zmarłych. Dotychczasowy dozorca Pini Ladner otrzymał pozwolenie na pozostanie w budynku na terenie cmentarza, ale w 1943 r. razem z rodziną został rozstrzelany.
Tuż po wojnie, część macew wróciła z Płaszowa i zbudowano z nich Ścianę Płaczu. Ostatecznie cmentarz uporządkowano w 1957r. zśrodkami organizacji American Jewish Joint Distribution Committee.
Tuż przy wejściu znajduje się pomnik Żydów pomordowanych podczas II wojny światowej zaprojektowany przez Macieja Jakubowicza. Na cmentarzu stanęły liczne nagrobki symboliczne,.. W głębi cmentarza ustawiono pomniki upamiętniające rozstrzelanych w Tymbarku koło Limanowej, Skawinie, Wesołej koło Słomnik, Olszanicy. W 1989 r. Fundacja Rodziny Nissenbaumów wykonała na cmentarzu kolejne prace porządkowe.
Obecnie cmentarz zajmuje powierzchnię 4,25 h.
Groby i nagrobki warte zobaczenia:
- - Cadyka Baal ha-Maor we-Szemesz,
- - Róży Berger zamordowanej podczas Pogromu Krakowskiego w połowie 1945r,
- - Henryka Halkowskiego - dziennikarza i kronikarza żydowskiego Kazimierza,
- - Sonii - dziewczynki zakatowanej przez Granatową Policję,
- - Józefa Sare - wiceprezydenta miasta Krakowa i posła na Sejm RP,
- - 148 żołnierzy żydowskich z I wojny światowej,
- - ofiar likwidacji gett w Wesołej, Tymbarku i Skawinie,
- - Maurycego Gottlieba - malarza,
- - żołnierza walczącego pod Monte Cassino.